Reklamlar
Çocuk ve Ergen PsikolojisiPsikoloji

Afazi Nedir? 2022

Reklamlar

Afazi Nedir? Beyindeki konuşma merkezlerinde meydana gelen bir hasar sonucunda konuşma, konuşulanı anlama, adlandırma, tekrarlama, okuma veya yazma gibi becerilerin kısmen ya da tamamen kaybıdır. Beyin damar hastalıkları, beyin kanamaları, beyin tümörleri, kafa travması, enfeksiyon hastalıkları gibi nedenlerle oluşur.

Afazi Nedir?

Afazi Nedir? Afazi, genellikle bir inme ya da kafa travması sonucunda aniden ortaya çıkan ve beynin dilden sorumlu alanlarının hasarlanmasından kaynaklanan bir dil bozukluğudur. Çoğu insanda dil alanları beynin sol yarı küresinde yer almaktadır. Dolayısıyla, afazide beynin sol yarısındaki dil alanları hasarlanırken, kişinin de sağ tarafına inme inebilir/felç gelebilir. Bu bozukluk dili ifade etme ve anlamanın yanı sıra, okuma ve yazmayı da etkileyebilmektedir. Afaziye dizartri ya da konuşma apraksisi gibi nörolojik konuşma bozuklukları da eşlik edebilmektedir.

Afazi’nin Nedenleri Nelerdir?

Afazi Nedir? Afazi beynin dil alanlarından bir ya da daha fazlasının hasarından kaynaklanmaktadır. Çoğu zaman beyin hasarının nedeni inmedir. İnme, beynin bir bölgesinin kansız kalması durumunda ortaya çıkmaktadır. Beyin hücreleri oksijen ve önemli besinleri taşıyan normal kan desteğini alamadığında ölürler. Beyin hasarının diğer nedenleri arasında kafaya alınan şiddetli darbeler, beyin tümörleri, beyin enfeksiyonları ve beyni etkileyen diğer durumlar yer almaktadır.

Afazi Görülme Olasılığı, Kimler Afazi Olur?

Afazi Nedir? Çocuklar da dahil olmak üzere herkes afazi olabilir. Ancak, afazi daha çok orta ve ileri yaşlarda daha sık görülür. Erkekler ve kadınlar eşit olarak etkilenmektedir. Amerika Birleşik Devletleri’nde Ulusal Afazi Derneği’ne göre her yıl inme nedeniyle yaklaşık 80.000 kişi afaziye maruz kalmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri’nde yaklaşık bir milyon Afazili birey bulunmaktadır. Türkiye’de Afazi’nin yaygınlığı hakkında bir orana ulaşılmamıştır.

afazi nedir

Afazi Tipleri Nelerdir?

  • Akıcı Afazi
  • Tutuk Afazi

İki genel afazi sınıflaması vardır.

Reklamlar

Akıcı Afazi,

Reklamlar

Afazi Nedir? Beynin temporal lobunun hasarı sonucunda Wernicke Afazisi adı verilen akıcı Afazi ortaya çıkabilir. Wernicke Afazili kişiler anlamı olmayan, gereksiz sözcüklerle hatta üretilen yeni sözcüklerin kullanıldığı uzun cümlelerle konuşabilirler.

Örneğin; Wernicke Afazili biri kendisine gün içinde neler yaptığı sorulunca “ikinci… bir günü… bir gün birisine bir şeyler yapabiliriz…bir gün evvel şöyle yaparız deriz…bir taneden fazla…” diyebilir. Yani, bu kişinin konuşmasını takip etmek ve anlamaya çalışmak zordur.

Wernicke Afazili kişiler genelde konuşmayı anlamakta güçlük yaşarlar ve hatalarının farkında değildirler. Bu kişilerde beyin hasarının lokalizasyonu/yeri hareketlerimizi kontrol eden beyin alanlarının yakınında olmadığı için genellikle felç ya da güçsüzlük görülmemektedir.

Tutuk Afazi,

Afazi Nedir? Tutuk Afazi tiplerinden biri Broca Afazisidir. Broca Afazili kişilerin hasarı beynin frontal lobundadır. Bu kişiler genelde kısa ifadelerle konuşur ve konuşabilmeleri oldukça çaba gerektirir. Sözcük aralarında “ve”, “ama” gibi bağlaç sözcükleri kullanmayabilirler.

Örneğin; Broca Afazili bir kişi “Masadaki su bardağını bana verir misin?“ yerine “su… masa” diyebilir. Broca Afazili kişiler başkalarının konuşmalarını anlar.

Bu nedenle bu kişiler güçlüklerinin farkındadırlar ve kolaylıkla hayal kırıklığına uğrayabilirler. Frontal lobun motor hareketler için de önemli olması nedeniyle Broca Afazili kişilerde vücudun sağ tarafında felç ya da güçsüzlük görülür. Tutuk Afazi tiplerinden bir başkası, beynin dil alanlarının yoğun etkilenmesiyle ortaya çıkan global Afazidir. Global Afazili bireylerin ciddi iletişim yetersizlikleri vardır ve konuşma becerileri ve konuşulan dili anlamaları çok sınırlı olabilmektedir.

afazi nedir

Afazi Tanısı

Afazi Nedir? Afazi genellikle ilk olarak beyin hasarı geçiren kişiyi tedavi eden doktor (nörolog) tarafından fark edilir. Doktor kısa bir yatakbaşı değerlendirme sonrası Afaziden şüphelenirse hastayı iletişim becerilerini daha ayrıntılı değerlendirmek için bir dil ve konuşma terapistine yönlendirir. Dil ve Konuşma terapisti bireyin “komutları yerine getirme, soruları yanıtlama, nesne adlandırma ve sohbeti sürdürme becerilerini ayrıntılı değerlendirip, uygun bir terapi programı hazırlamak için Afazi testi uygular. Değerlendirmeler Afazili bireyin motor konuşma bozukluklarını, dili anlama, okuma, yazma, yutma yeterliliğini ve alternatif ve destekleyici iletişimi sistemlerini kullanabilme yeterliliklerini içermelidir.

Türkiye’de Afazili bireyler için hazırlanmış değerlendirme testleri,

GAT (Gülhane Afazi Testi: Tanrıdağ, 1993), GAT-2 (Tanrıdağ, Maviş,Topbaş, 2011), EAT (Atamaz, Yağız On, Durmaz, 2007) ve ADD (Maviş ve Toğram, 2007) değerlendirme testleri mevcuttur.

Afazi Terapisi Nasıl Oluyor?

Afazi Nedir? Bazı vakalarda kişiye müdahale edilmeden Afazi iyileşir. Bu tip spontan iyileşme beyne kan akışının geçici olarak kesintiye uğradığı ancak kısa zamanda düzelen ve geçici ‘iskemik atak’ adı verilen inme tipini takiben gerçekleşir. Bu durumlarda dil becerileri birkaç saat ya da birkaç günde geri dönebilmektedir. Ancak çoğu vaka için dilin iyileşmesi bu kadar hızlı ya da tamamen olmamaktadır. Afazili bir çok kişi birkaç günden bir aya kadar bazı dil becerilerinde geri dönüşün olduğu kısmi spontan iyileşme yaşarken, bazı kişilerde Afazi kalıcı olabilmektedir. Bu gibi durumlarda dil ve konuşma terapisi yardımcı olmaktadır. Ayrıca motivasyon, el baskınlığı ve eğitim düzeyi de diğer faktörler arasında yer almaktadır.

Afazi ile uğraşan dil ve konuşma terapistleri, dil becerilerini mümkün olduğu kadar yeniden oluşturarak, dil sorunlarını telafi ederek ve diğer iletişim kurma yöntemlerini öğreterek, kalan dil becerilerini kullanması için motive ederek Afazili bireylerin iletişim becerilerini geliştirmekte uzman olan kişilerdir. Her bir bireyin Afazi tipi ve yetersizliğine özgün olarak hazırlanan bireysel terapiler bireyin işlevsel ihtiyaçlarına odaklanır. Grup terapileri ise küçük bir grup ortamında Afazili bireylere yeni iletişim becerilerini kullanma şansı sağlar. Aile katılımı da Afazi terapisinin önemli bir bileşenidir.

Afazi Terapisine dair daha fazla bilgi ve Afazi Terapisi için İKON Dil ve Konuşma Merkezinden destek alabilirsiniz.

Konuşma Terapisi Nedir ve Nasıl Yardım Edilebilir?

Afazi Nedir? Dil veya konuşma bozukluğu olan her yaştaki insan bu konuda uzman eğitimini almış bir dil ve konuşma terapistinden özel bir eğitim alabilir. Bu özel eğitim “konuşma terapisi” olarak bilinmektedir.

Psikolojiye Dair Başka Bir Yazımızı Okumayı Unutmayınız!

Reklamlar

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu